Terug naar de homepage van Universiteit Leiden Studieondersteuning

Studentenpsychologen

Studeren voor 'dummies'
Studeren, is dat zo moeilijk? Voor sommige studenten wel. Ze krijgen het maar niet voor elkaar. Ze hebben er gewoon geen tijd voor. Studeren is immers de leukste tijd van je leven en het is toch eigelijk zonde om die tijd te gebruiken voor colleges en tentamens. Vrienden maken en een netwerk opbouwen is ook belangrijk. En die baantjes, dat geld heb je toch echt nodig. Jammer dat die werkgroep net op de zelfde tijd is. Nou ja, dan maar de aantekeningen van een ander lenen. En surfen op Internet en computerspelletjes kosten tijd, dat is waar. Maar je leert ook met computers omgaan en dat is een mooie investering voor de toekomst.

Niet alleen voor studenten die in deze en andere sprookjes geloven is de mini-handleiding 'slim studeren' vervaardigd. Deze mini-handleiding is ook bruikbaar voor studenten die efficiënt de studie willen organiseren.

'Slim studeren' hoe doe je dat?
Om te kunnen studeren zul je over voldoende intellectuele capaciteiten moeten beschikken. Hoogst waarschijnlijk zit dat wel goed, want je bent tot de universiteit toegelaten. Deze intellectuele capaciteiten heb je nodig om de studiestof op te nemen en te verwerken. Maar die capaciteiten kun je ook gebruiken om je studie goed te organiseren en 'slim' te studeren. In deze mini-handleiding wordt 'slim studeren' in zes punten kort uitgelegd.
| Time management | Haalbare targets | Controle van de voortgang | Werkomstandigheden en beschikbare hulpmiddelen | Actief en strategisch studeren | Ontwikkeling interesse en vertrouwen |
1. Doe aan time management
Wie een studie wil halen zal genoeg tijd moeten besteden aan de studie. Wie aanzienlijk minder tijd dan gemiddeld aan de studie wil besteden kan nu beter stoppen met deze mini-handleiding, want 'Dat is zonde van je tijd'. Iedere studierichting heeft een kritische drempel en ondanks alle stoere verhalen ('Je bladert eens een boek door en je kijkt eens naar een oud tentamen') kan je daar maar niet beter onder komen.
Wie echter aanzienlijk meer tijd dan voorgeschreven aan de studie besteedt, dreigt zichzelf te over belasten. Ook dat werkt niet goed.
Met goede time management is productief en met voldoening te studeren en blijft er genoeg tijd over voor andere activiteiten. Time management houdt verdeling van tijd in
  1. Verdeling van tijd voor studie - en andere activiteiten
  2. Verdeling van studietijd over de verschillende studieactiviteiten
Als je niet weet hoe jij de tijd besteedt, dan zul je dat eerst moeten ophelderen. Houdt eens een week jouw tijdbesteding in je agenda bij, of gebruik daarvoor een tijdschrijf-formulier.
Time management wordt bevorderd door
  1. Overzicht van alle activiteiten: wat heb ik allemaal te doen?
  2. Stellen van prioriteiten: wat laat ik voorgaan?
  3. Plannen van activiteiten: wanneer ga ik de plannen uitvoeren?
  4. Scheppen van gunstige werkomstandigheden: wat helpt mij wel en wat helpt mij niet bij de uitvoering van mijn geplande activiteiten?
Een schriftelijk werkplan waarin studie- en vrijetijdsactiviteiten zijn opgenomen, helpt de studie goed te organiseren. Door alles op te schrijven dwing je jezelf om precies en concreet te zijn.

Informatie over tijdgebruik
Bepaal je niveau van Time management met de Studie-vragenlijst Smart
 

2. Formuleer haalbare studie-targets
Van een omvangrijk hoofddoel dat pas weken of maanden later is te bereiken, bijvoorbeeld een tentamen halen of een grote opdracht afkrijgen, gaat weinig sturing uit. Opdelen van het hoofddoel in concrete subdoelen, waardoor meer 'deadlines' worden geconstrueerd, stimuleert de uitvoering van een werkplan. Je zet jezelf als het ware onder druk, want je wilt een bepaald doel in een bepaalde tijd halen. En je kunt ook tevreden zijn als je jouw target hebt gehaald.
Voorbeelden hiervan zijn: leg vast wanneer je de hoofdstukken van een boek of wanneer je de onderdelen van een opdracht af wilt hebben. Formuleer haalbare targets en droom niet weg in onrealistisch optimistische plannen.
Studenten waarvan de studie niet zo goed gaat, maken vaak de fout om onhaalbare targets te plannen, dat wil zeggen: teveel in te korte tijd. Als je in een studie-impasse zit, dan zul je tevreden moeten zijn met bescheiden targets om op die manier weer op dreef te komen. Dat je veel wilt is begrijpelijk, maar de kans op nieuwe teleurstelling en ontmoediging is groot.

 

3. Controleer de voortgang
Controleer de voortgang van de studie door geregeld evaluatiemomenten in jouw werkplan op te nemen zodat je steeds weet hoe je er voor staat. Een eventuele achterstand (target niet gehaald) is dan op tijd in te halen en groeit niet uit tot een ontmoedigend grote achterstand. Daarbij is het natuurlijk ook stimulerend om te constateren dat je jouw target wel hebt gehaald.
Studeren is natuurlijk niet alleen zitten en uren maken. Controleer ook of je productief bent. Begrijp je waar je mee bezig bent of zit je wat te suffen? Oplossing: stel jezelf vragen, herhaal de kern van het verhaal, noteer steekwoorden en maak een schema. En bij een opdracht: wat moest ook alweer doen, schiet het een beetje op of blijf je hangen op een detail? Oplossing: praat met een medestudent over de opdracht, ga verder met wat goed gaat en vraag later advies over de moeilijke punten.
Samenwerken met medestudenten lokt een soort wederzijdse controle uit, hetgeen kan helpen om bijvoorbeeld een vervelende taak toch maar af te maken. Morgen zou je er immers samen over spreken, of om 9.00 uur word je in de bibliotheek verwacht.

 

4. Organiseer goede werkomstandigheden en hulpmiddelen
    Stimulerende werkomstandigheden zijn
  • Een goede werkplek waar geen afleiding is. Wie zich bijvoorbeeld bij het studeren voortdurend laat storen door telefoontjes, zal niet productief zijn. Oplossing: telefoon uit / telefoonbeantwoorder aan, ergens anders gaan studeren, enz. Ook klaar staan voor een ieder die aanklopt (huisgenoten voor een babbeltje, moeder met thee) werkt niet goed uit. Oplossing: afspraken hierover maken, bordje 'Niet storen' op de deur, spreekuren instellen wanneer je wel te spreken bent.
  • Genoeg (niet te veel en niet te weinig) en regelmatig (niet dagen lang niets en dan ineens in één dag alles willen inhalen) studeren. Studeren is ook routinematig werken, vergelijkbaar met betaald werk. Je gaat dan aan de slag zonder je af te vragen of je wel of geen zin hebt. Wen je een studieritme aan van hooguit een uur studeren, een korte pauze nemen en weer verder gaan. Doe zoveel op een dag als nodig is en je jouw target hebt gehaald.
  • Duidelijke afspraken met jezelf en met anderen over 'concurrerende' activiteiten als sporten, verenigingsactiviteiten, enz. Productief studeren is uitstekend te combineren met tal van andere activiteiten. Het is een kwestie van slim organiseren.
  • Hulpmiddelen als goede aantekeningen, oude tentamens, en een werkende computer (en toebehoren).
  • Mensen om je heen die je kunnen steunen, waar je mee kunt samenwerken en die je zonodig raad kan vragen.

       

5. Studeer actief en strategisch
Studeer actief door jezelf vragen te stellen, korte aantekeningen of een schema te maken. Probeer niet passief als een spons de studiestof op te zuigen maar verwerk de informatie. Ga na of je de studiestof begrijpt door herhalen, jezelf vragen stellen, bespreken met medestudenten en het maken van oude tentamens.
Realiseer je dat je nooit alles kunt weten. Dat hoeft ook niet, want studeren is niet alleen maar stof onthouden, maar bijna altijd ook verwerken. Selectie tussen hoofd - en bijzaken is nodig, waarbij je goed in de gaten moet houden wat de eisen van het tentamen zijn. Wie de colleges of werkgroepen volgt krijgt een goed idee wat belangrijk is.
Stem je wijze van studeren af op de eisen van de tentamens. Informeer hoe (multiple choice, open vragen, open boek, mondeling) en wat (feiten, begrip, omgaan met de stof, enz.) er gevraagd zal worden op het tentamen (bronnen: docenten, colleges, medestudenten, oude tentamens).

Informatie over studie - en tentamenvaardigheden
Bepaal je niveau van Strategisch studeren met de Studie-vragenlijst Smart
 

6. Ontwikkel interesse in de studie en het vertrouwen de studie aan te kunnen
Sommige gedachten en denkpatronen werken negatief op de studie uit. Twee uitersten zijn enerzijds het onrealistisch pessimistische 'Het lukt mij toch niet' en anderzijds het onrealistisch optimistische ' Morgen ga ik proberen te beginnen'. Onderzoek deze denkpatronen kritisch en analyseer ze. Meestal heeft onrealistisch pessimisme te maken met een overschatting van de zwaarte van de studietaken en een onderschatting van jouw capaciteiten de taken aan te kunnen. Terwijl onrealistisch optimisme samenhangt met een onderschatting van de zwaarte van de studietaken en een overschatting van jouw capaciteiten de taken aan te kunnen.
Als je bijvoorbeeld een studieonderdeel niet onmiddellijk begrijpt, dan wil dat niet zeggen dat jij daar te stom voor bent. Studieonderdelen kunnen zeer moeilijk zijn en voor nadenken heb je tijd nodig. Blijf kritisch en oordeel niet te snel negatief over jezelf. Blijf op de studietaak gericht en vraag je af wat je niet begrijpt en hoe daar achter is te komen.
Een ander voorbeeld van een gedachte die het plezier in de studie verpest is 'Ik MOET studeren'. Deze gedachte wekt gemakkelijk tegenzin op en zal tot uitstellen leiden. Alle studieonderdelen zullen niet even interessant voor je zijn, maar het is toch in feite jouw keuze is om te gaan studeren.
Ontwikkel een realistisch oordeel over jouw studiecapaciteiten en de zwaarte van de studietaken. Vul eens de studievragenlijst Smart in om een overzicht te krijgen van jouw sterke en van jouw zwakke kanten.
Studenten klagen wel eens over slechte studieomstandigheden als een slecht studierooster, ongeinspireerde docenten en medestudenten zonder interesse in de studie en stellen dat dit de oorzaak hun studieproblemen is. De studieomstandigheden aan een universiteit zijn inderdaad soms verre van optimaal, maar er zijn studenten die desondanks met voldoening studeren. Deze studenten hebben onafhankelijk van de omstandigheden een productieve aanpak en organisatie van de studie ontwikkeld.

Bepaal je niveau van Academische - en Tentamen competentie met de Studie-vragenlijst Smart
 

Studentenpsychologen - Universiteit Leiden