Terug naar de homepage van Universiteit Leiden Studieondersteuning

Studentenpsychologen

Beoordelings- en beslissingsfouten

Invloeden op het denkproces

Helder nadenken en het maken van een goede keuze wordt gemakkelijk belast door beoordelings- en beslissingsfouten.

Korte termijn effecten sturen sterk

Het onmiddelijke effect van een actie (bijvoorbeeld afname van spanning door maar snel te kiezen) stuurt sterker dan langere termijn effecten (de nadelen van een overhaaste keuze).
Daarom is het belangrijk bij het maken van een keuze ook toekomstige effecten (te verwachten studielast, interesse in de studie, arbeidsmarkt perspectieven) in de gaten te houden. Je kiest immers voor een activiteit waar je waarschijnlijk enkele jaren mee bezig bent.

Onproductieve denkpatronen

Zowel te pessimistische als te optimistische denkpatronen leiden negatieve gevoelens en onproductief gedrag.
  • Negatief denkpatronen als 'het lukt toch niet', 'mijn leven mislukt als ik niet afstudeer', 'zo ben ik nu eenmaal', enz. kunnen leiden tot een slechte beslissing. Deze denkpatronen veroorzaken
    • ontmoediging
    • wanhoop
    • hulpeloosheid
    Een realistische afweging wordt hierdoor verhinderd.
  • Overmatige positieve denkpatronen als 'ik ga morgen harder studeren', 'ik heb gewoon pech gehad en nu zal het wel lukken', 'ik ga mijn studieachterstand (van drie maanden) in een maand inhalen', enz. leiden vaak tot
    • goede voornemens zonder concrete uitwerking
    • de fantasie dat volgende jaar alles zomaar beter gaat
    • onhaalbare studieplannen
Probeer tot een realistische schatting te komen van je eigen mogelijkheden. Bepaal de haalbaarheid van taken en maak een eerlijke schatting van wat je aankunt. En wat wellicht het belangrijkste is: formuleer haalbare concrete (sub)doelen als onderdeel van een verbetering van je situatie.

Beslissen zonder de consequenties hierbij te betrekken

Het lijkt er wel eens op dat sommigen vergeten dat een beslissing bepaalde gevolgen heeft. Dit kan leiden tot
  • Goede voornemens zonder aandacht voor de uitvoering hiervan
  • Negeren van de eigen beperkingen (bv. niet zo goed zijn in een bepaalde activiteit)
  • Overschatten van uitvoeringsmogelijkheden (bv. te veel willen in te korte tijd).

Wat je ook beslist, het besluit heeft consequenties met voor- en nadelen. Deze moeten betrokken worden bij een afweging.

Informatie keuzeproces Overzicht kiezen bij studieproblemen
Studentenpsychologen - Universiteit Leiden