In de periode van 1930 tot 2017 is 22% van de door insecten bestoven planten uitgestorven. Dit komt met name door klimaatverandering en het intensieve gebruik van landbouw. Het uitsterven van plantensoorten is een groot probleem, omdat planten allerlei materialen en voedsel leveren aan de mens, en ze een belangrijke rol hebben in veel ecosystemen.

Gerichter plantensoorten beschermen

Pan’s onderzoek laat zien dat het uitsterven van plantensoorten de komende jaren doorgaat als we niet ingrijpen. Toch is Pan optimistisch: ‘Het is zeker heel alarmerende informatie, maar het is goed dat we het weten en dus actie kunnen ondernemen.’ 

Wat kunnen we doen om de plantendiversiteit te vergroten? ‘Er zijn een aantal mogelijkheden, variërend van groot tot klein,’ vertelt Pan. ‘De overheid zou zich bijvoorbeeld naast beschermde gebieden ook op onbeschermde gebieden moeten focussen, waar ook bedreigde plantensoorten groeien. Als we beter weten waar de bedreigde plantensoorten zich bevinden, kunnen we ze veel gerichter en efficiënter beschermen.’

Niet alleen maar bomen planten

Een ander belangrijk inzicht uit Pan’s onderzoek is dat een mix van leefomgevingen beter is dan één leefomgeving voor planten. Pan: ‘Voor de plantendiversiteit kan je beter een combinatie hebben van bijvoorbeeld bos, heide en gras, dan alleen bos.’ Een andere misvatting is dat natuurgebieden de meeste plantendiversiteit hebben, maar dat is volgens Pan niet het geval. ‘Juist de groene delen van stedelijke gebieden, zoals de tuinen van mensen, bevatten een heleboel verschillende plantensoorten, met name de 'gewone' plantensoorten. Daarom moeten we mensen blijven stimuleren hun tuin zo divers mogelijk in te richten.’

'We moeten mensen blijven stimuleren hun tuin zo divers mogelijk in te richten.'

Bijen en vlinders tellen

Ook op andere manieren wordt geprobeerd om bewustzijn over plantendiversiteit bij het grote publiek te creëren. Een voorbeeld is de Nationale Bijentelling, georganiseerd door Naturalis. Tachtig procent van de meest belangrijke planten heeft namelijk insecten nodig om zich voort te planten. Tijdens de Nationale Bijentelling kan iedereen de bijen in zijn eigen tuin tellen. Pan: ‘Het is belangrijk om iedereen erbij te betrekken, want uiteindelijk gaat dit probleem iedereen aan. Op deze manier slaan we twee vliegen in één klap: het creëren van bewustwording bij het grote publiek en het verzamelen van data over insecten.’ De verzamelde informatie over de telling wordt opgeslagen en gebruikt om in kaart te brengen waar soorten zich bevinden. Hoe meer kennis er is over de soorten, hoe beter ze beschermd kunnen worden.

Plicht voor plantendiversiteit voor bedrijven

De acties voor een grotere plantendiversiteit variëren dus van groot tot klein. Gelukkig ziet Pan al verandering. De EU eist bijvoorbeeld dat bedrijven met meer dan vijfhonderd werknemers open zijn over hun impact aan biodiversiteit. Het is hun plicht om de biodiversiteit te beschermen. ‘Dit is een hele grote en belangrijke stap. Hopelijk draagt op deze manier iedereen een steentje bij aan de biodiversiteit en daarmee aan onze toekomst.’   

Tekst: Nynke Smits

• biodiversiteit
• duurzaamheid