Terug naar de homepage van Universiteit Leiden Studieondersteuning

Studentenpsychologen

Heimwee
Veel studenten maken de overstap van thuis wonen naar op kamers gaan. Zo’n verhuizing brengt vaak grote veranderingen met zich mee. Het vertrouwde en vanzelfsprekende van het ouderlijk huis valt weg. Je deelt opeens een huis met mensen die je nog niet goed kent. Vaak gelden daar hele andere regels dan thuis. Er wordt op een andere manier contact gemaakt. Ook is de kans groot dat je moet wennen aan een nieuwe woonplaats, waar je misschien nog niet zo bekend bent. Je zult zelf initiatief moeten nemen om mensen te leren kennen en contacten te leggen.
Al met al kom je dus heel wat veranderingen tegen en dat vergt natuurlijk de nodige aanpassing. Voor veel studenten is deze fase van verandering behoorlijk lastig. De helft van alle verhuisde studenten heeft wel eens last van heimwee. Ongeveer vijf procent van hen heeft er zoveel last van dat het invloed heeft op hun dagelijks leven.
Wat is heimwee?
Heimwee is een stressreactie op het verlaten van huis. Het is dus geen stoornis maar een natuurlijke reactie op het verlaten van de vertrouwde omgeving. Sommige studenten missen een bepaalde persoon. Zo komt het vaak voor dat dochters hun moeders erg missen en natuurlijk ook andersom. Het is moeilijk elkaar los te laten en er wordt veel heen en weer gebeld.
Veel studenten missen vooral hun oude vrienden. De vriendenkring lijkt uiteen te vallen doordat iedereen andere studies gaat doen, vaak in verschillende steden. Ieder moet elders een nieuw leven opbouwen en hoewel er getracht wordt contact te houden, lijkt het toch niet meer helemaal hetzelfde als vroeger. Soms is er een verlangen terug naar de laatste klas van het VWO, waar je gezamenlijk naar het eindexamen hebt toegewerkt.
Heimwee hoeft zich niet alleen voor te doen door gemis aan een persoon. Het verlaten van je oude woonplaats kan ook een enorm gevoel van heimwee en gemis geven. Je mist je oude dorp, of de streek waar je vandaan komt en moet wennen aan de sfeer in Leiden en de manier waarom mensen hier met elkaar omgaan.
Je kunt dus naar verschillende zaken heimwee hebben.
Heimwee kan zich uiten in bepaalde klachten. Deze kunnen variëren van lichte klachten tot intense gezondheidsklachten. Lichte klachten zijn bijvoorbeeld een gevoel van gemis en veel aan thuis denken. Zwaardere klachten die onder andere op kunnen treden, zijn depressieve gevoelens, gevoelens van angst, niet eten en slecht slapen. Bij studenten die ernstig verlangen naar hun oude omgeving beïnvloedt heimwee hun dagelijks leven. De studie kan er door gehinderd worden en de studieresultaten lopen dan vaak terug.
Kom je er ooit nog vanaf?
Als je last hebt van heimwee, is dat een heel naar gevoel. In dat geval wil je natuurlijk graag weten of je ooit nog van die vervelende gevoelens afkomt. Onderzoek onder studenten in Utrecht heeft uitgewezen dat heimwee niet chronisch is. Bij alle deelnemers aan het onderzoek was het heftige verlangen naar de oude omgeving na twaalf tot zestien maanden verdwenen. Je hoeft daar echter niet op te wachten, je kan er zelf ook iets aan doen.
Wat kan je er zelf aan doen?
Om zo goed mogelijk om te gaan met heimwee zijn er twee dingen van belang: het opbouwen van een nieuw leven in je nieuwe omgeving en je oude leven loslaten.
De beste remedie tegen heimwee is zo snel mogelijk contacten leggen in je nieuwe omgeving. Op die manier voel je je niet meer zo alleen en merk je dat je met de nieuwe mensen om je heen weer dingen op kunt pakken die vroeger ook belangrijk voor je waren (zoals uitgaan, sport en hobby's). In het begin is het leggen van nieuwe contacten misschien een beetje eng en weet je niet waar je moet beginnen. Begin dan ook met kleine stappen en bouw contacten steeds wat verder uit. Ga eens wat drinken met een huisgenoot of nodig een studiegenoot uit om bij je te komen eten. Natuurlijk kan je er ook voor kiezen lid te worden van een studentenvereniging of studievereniging. En wat dacht je van een sportvereniging? Er zijn ontzettend veel mogelijkheden en het is altijd goed je te bedenken dat er velen zijn zoals jij, die ook nog moeten wennen en op zoek zijn naar leuke, nieuwe vrienden en vriendinnen!
Naast het opbouwen van nieuwe contacten en leren kennen van je nieuwe omgeving, is het van belang langzaamaan je oude leven los te laten. Veel studenten vinden dit moeilijk en blijven erg aan de oude omgeving hangen door veel te bellen, meer thuis te zijn dan op de kamer en ’s avonds in bed te liggen piekeren en tobben. Hierdoor blijf je je aandacht meer richten op wat achter je ligt in plaats van op je nieuwe situatie. Soms voelt het loslaten van je oude omgeving misschien als in de steek laten. Loslaten betekent in deze zin echter niet dat je alle banden met vroeger en met je oude omgeving moet lossnijden. Het betekent wel dat je weet dat die banden er zijn, ook van een afstand, maar dat je nu een nieuw leven opbouwt en daar je energie in gaat steken.
©, 2011 Cathelyne Filippo, Studentenpsycholoog Universiteit Leiden